Tài sản bà luôn giữ bên mình là những tấm ảnh đen trắng với nhiều mảng ố. Trong ấy, bà thật trẻ, miệng chưa móm mém, tóc còn đen nhánh. Nhưng bà giữ nó không phải vì hình ảnh của bà. Bà giữ nó vì muốn ngắm nhìn các cháu hồi còn bé.

***

Bà và cháu, mỗi người có một cách quan tâm khác nhau đến cùng một bức hình. Cháu không thấy trong đấy những đứa trẻ bụ bẫm, hồn nhiên, miệng cười tươi rói. Cháu chỉ thấy trong đấy sự tàn phá của thời gian hằn lên mái tóc và khuôn mặt của bà trong thì hiện tại.

Nhớ ngày nào còn bé, bà thường bảo "mai này các cháu lớn, đi làm, chỉ cần cho bà một cốc cà phê là bà vui rồi". Chỉ tiếc là cháu đã không đủ lớn như bà mong ước. Để bây giờ, khi cháu tự thấy mình tàm tạm lớn, thì bà đâu còn có thể uống cafe?

Tự nhiên cháu thấy tất cả trở thành vô nghĩa.

Những ngày trời trở gió mùa đông bắc, cháu đã từng muốn có thật nhiều tiền để mua cho bà một chiếc chăn đủ ấm; những buổi tối ngồi nhìn bà cặm cụi thái khoai, cháu ước có đủ tiền mua cho bà một con dao mới, sắc hơn, dễ gọt hơn; những buổi trưa bà múc ra 3 tô cháo trắng, cháu biết mình phải làm mọi cách để bà không bao giờ phải nhịn ăn vì các cháu thêm một lần nào nữa...

Nhưng thời gian không chờ đợi cháu. Một ngày mai, khi cháu thấm mệt và đứng lại bên dòng chảy của cuộc đời để nhìn lại phía sau, bà đã không còn như ngày xưa nữa.

Một chiếc vé máy bay từ Saigon ra Haiphong hay ngược lại không đánh đổi được những buổi trưa trời nắng bà đi bộ gần 10km để kiếm cơm cho bữa ăn chiều; 100 hay 1000 bộ áo gấm quần nhung bây giờ cũng sẽ chẳng có ý nghĩa gì, và có lồng vào thành một cũng không che được cái lạnh bà phải cắn răng chịu đựng trong một tối mùa đông nằm me mé ở phía ngoài để nhường chăn cho cháu...

Điều duy nhất bây giờ cháu có thể làm là trò chuyện với bà, xé nhỏ cho bà miếng thịt hay mang một ly nước ấm. Bà đã từng nắm tay cháu thật chặt khi còn bé vì sợ cháu đi lạc, vậy thì bây giờ có đi chơi, cháu cũng sẽ nắm tay bà thật chặt, vì sợ lạc mất bà. Chừng nào cháu còn có thể ngẩng cao đầu để làm việc đó không rụt rè, không xấu hổ thì cháu biết mình vẫn có thể mang đến cho bà một niềm vui rất bé trong tuổi xế chiều.

Bà ạ, thời gian trôi đi không bao giờ quay trở lại. Cháu sẽ không hối tiếc vì những gì đã thuộc về quá khứ. Vì nó giúp cháu thấy yêu cuộc sống hiện tại nhiều hơn, tự nhủ phải sống hết sức, hết lòng vì những người thân yêu xung quanh cháu nhiều hơn nữa. Vì cháu đã kịp nhận ra rằng nếu ngày hôm nay, cháu còn xấu hổ khi nói với mẹ cháu rằng "con yêu mẹ rất nhiều", nếu cháu còn e ngại khi nói với bạn cháu rằng cháu quý bạn ấy biết bao, nếu cháu còn thấy lấn cấn khi thú nhận với sếp rằng cháu rất biết ơn vì đã có một công việc tốt... thì cháu đã lãng phí mất ít nhất 1 giây đáng quý của cuộc đời. Và quan trọng hơn cả là giây phút ấy đã trôi qua và sẽ không bao giờ quay trở lại.

Có thể bây giờ cháu đã lớn vượt bà, cháu đã thu nạp cả một kho kiến thức khổng lồ. Cháu giỏi hơn bà, đó là điều bà luôn luôn nói. Nhưng bằng cách này hay cách khác, cháu vẫn học được những điều rất thiêng liêng và cao quý từ tình yêu thương bao la vô bờ bến của bà.